...Μας ρω­τούν αρ­κε­τοί και αρ­κε­τές για­τί κα­τα­θέ­σα­με πρό­τα­ση δυ­σπι­στί­ας.

Πρώ­τον: Η πρό­τα­ση δυ­σπι­στί­ας εί­ναι μια πρά­ξη δη­μο­κρα­τί­ας και ευ­θύ­νης. Είναι απαί­τη­ση της κοι­νω­νί­ας που ζη­τά­ει δι­καιο­σύ­νη. Είναι απαί­τη­ση της κοι­νω­νί­ας που ζη­τά­ει μια άλλη Ελλά­δα, που απαι­τεί να κά­νου­με κάτι για να φύ­γει αυτή η κυ­βέρ­νη­ση.

Δεύ­τε­ρον, αντι­στοί­χως ση­μα­ντι­κός λό­γος, όμως -αντί­στοι­χος με το αί­τη­μα της κοι­νω­νί­ας- εί­ναι ότι δεν μπο­ρού­με να μέ­νου­με αμέ­το­χοι όταν βλέ­που­με ότι αυτή η κυ­βέρ­νη­ση δεν υπη­ρε­τεί τα συμ­φέ­ρο­ντα και τους κα­νό­νες της Ελλη­νι­κής Δημο­κρα­τί­ας και του Ελλη­νι­κού Συντάγ­μα­τος.

Σε προη­γού­με­νες επο­χές, ακό­μα και πριν λίγα χρό­νια, αν ση­μειώ­νο­νταν σο­βα­ρές ανα­τα­ρά­ξεις στο ευ­ρω­παϊ­κό και διε­θνές πε­δίο και κοι­νω­νι­κές αντι­δρά­σεις και έλ­λει­ψη εμπι­στο­σύ­νης στο πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα σαν αυ­τές των ημε­ρών, οι ελ­λη­νι­κές αγο­ρές και ει­δι­κά η κε­φα­λαια­γο­ρά θα περ­νού­σαν κρί­ση ή, πά­ντως, θα ήταν βα­ριά ανα­στα­τω­μέ­νες και αγ­χω­μέ­νες. Παρό­τι, όμως, διε­θνώς γί­νο­νται συ­γκλο­νι­στι­κές αλ­λα­γές, ενώ στο εσω­τε­ρι­κό δί­νουν τον τόνο οι πρω­το­φα­νείς κι­νη­το­ποι­ή­σεις και η εμπι­στο­σύ­νη στην κυ­βέρ­νη­ση δεί­χνει να σέρ­νε­ται παρά τον πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νο «ανα­σχη­μα­τι­σμό των 40ά­ρη­δων», κάτι τέ­τοιο δεν συμ­βαί­νει.

1. Η χώρα βρί­σκε­ται σε πο­λι­τι­κό αδιέ­ξο­δο. Η κυ­βέρ­νη­ση Μητσο­τά­κη πα­ρα­παί­ει. Η προ­ο­δευ­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση δυ­σκο­λεύ­ε­ται να πεί­σει για εναλ­λα­κτι­κή λύση δια­κυ­βέρ­νη­σης.

2. Καμία κυ­βέρ­νη­ση, που­θε­νά στον κό­σμο, δεν στά­θη­κε έχο­ντας απέ­να­ντι τη με­γά­λη κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία.

3. Ο­ Κυριά­κος Μητσο­τά­κης έχει τε­λειώ­σει. Θα προ­σποιεί­ται τον πρω­θυ­πουρ­γό μέ­χρι να βρε­θεί λύση ανα­βά­πτι­σης της Δεξιάς.

4. Αν ο Κυριά­κος Μητσο­τά­κης προ­σποιεί­ται τον πρω­θυ­πουρ­γό, ο Νίκος Ανδρου­λά­κης προ­σποιεί­ται τον αρ­χη­γό της αξιω­μα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­ση

Στις αγο­ρές ήταν πε­ρί­που κοι­νός τό­πος η συ­ναί­νε­ση για τη συ­νέ­χι­ση μιας ρω­μα­λέ­ας με­γέ­θυν­σης της αμε­ρι­κα­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας και τον δυ­να­μι­σμό των αμε­ρι­κα­νι­κών με­το­χών και της Wall Street, που άφη­ναν τους άλ­λους πίσω, να τρώ­νε τη σκό­νη τους, ιδιαί­τε­ρα μετά την εν­θρό­νι­ση του Ντ. Τραμπ, που θα έκα­νε ό,τι πρέ­πει για να στη­ρί­ξει τις κε­φα­λαια­γο­ρές –όπως είχε κά­νει στην πρώ­τη θη­τεία του. Αυτή τη φορά, όμως, εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κά. Ο­ Αμε­ρι­κα­νός πρό­ε­δρος δεν χρη­σι­μο­ποιεί τους δα­σμούς ως ένα ερ­γα­λείο δια­πραγ­μά­τευ­σης, όπως εί­χαν πι­στέ­ψει ισχυ­ροί πα­ρά­γο­ντες των αγο­ρών. Είναι η προ­τε­ραιό­τη­τά του.

Η μα­κρά πε­ρί­ο­δος των ψευ­δαι­σθή­σε­ων τε­λεί­ω­σε:

Η ψευ­δαί­σθη­ση ότι η Ευρώ­πη θα μπο­ρού­σε να βα­σί­ζε­ται επ’ αό­ρι­στον στην αμε­ρι­κα­νι­κή προ­στα­σία εντός του ΝΑ­ΤΟ

Η ψευ­δαί­σθη­ση ότι ένας πα­γκο­σμιο­ποι­η­μέ­νος κό­σμος θα μπο­ρού­σε να εγ­γυ­η­θεί την ει­ρή­νη και τη στα­θε­ρό­τη­τα μέσω της απε­λευ­θέ­ρω­σης του εμπο­ρί­ου και της οι­κο­νο­μι­κής αλ­λη­λε­ξάρ­τη­σης.

Η ψευ­δαί­σθη­ση ότι το δη­μο­κρα­τι­κό μο­ντέ­λο έμελ­λε να επι­κρα­τή­σει πα­ντού, οδη­γού­με­νο από το άνοιγ­μα της αγο­ράς και τη διά­δο­ση των νέων τε­χνο­λο­γιών.

Ο τότε υπουρ­γός Μετα­φο­ρών Κ. Καρα­μαν­λής ανα­γνώ­ρι­ζε, συ­νε­πώς, απε­ρί­φρα­στα το προ­φα­νές, ότι δη­λα­δή η ασφα­λής λει­τουρ­γία του σι­δη­ρο­δρό­μου εί­ναι ευ­θύ­νη της πο­λι­τεί­ας.

Όταν συμ­βεί ένα ερ­γα­τι­κό δυ­στύ­χη­μα σε κά­ποιο ερ­γο­στά­σιο, το πρώ­το που κά­νει ο ει­σαγ­γε­λέ­ας ‒όπως ξέ­ρει ο κα­θέ­νας που έχει ασκή­σει έστω και στοι­χειω­δώς ποι­νι­κή δι­κη­γο­ρία‒ εί­ναι να ζη­τή­σει κα­τά­λο­γο των με­λών του διοι­κη­τι­κού συμ­βου­λί­ου της εται­ρεί­ας στην οποία ανή­κει το ερ­γο­στά­σιο, προ­κει­μέ­νου να δια­πι­στώ­σει ποιο από αυτά είχε την ευ­θύ­νη να λη­φθούν και να τη­ρη­θούν όλα τα μέ­τρα ασφα­λεί­ας

Σε ομα­λές συν­θή­κες, οι συ­νή­θεις αντιρ­ρή­σεις στην ιδέα του κοι­νού δα­νει­σμού, στην έκ­δο­ση ενός ευ­ρω­παϊ­κού ομο­λό­γου, πα­ρε­μπο­δί­ζουν μεν την πε­ραι­τέ­ρω ολο­κλή­ρω­ση της Ενω­σης, ωστό­σο έχουν μια κά­ποια λο­γι­κή. Τι γί­νε­ται, όμως, σε έκτα­κτες συν­θή­κες; Στην πε­ρί­πτω­ση της COVID-19 οι αντιρ­ρή­σεις κάμ­φθη­καν, δη­μιουρ­γή­θη­κε το Ταμείο Ανά­καμ­ψης, με λε­φτά που δα­νεί­στη­κε η Κομι­σιόν από τις αγο­ρές και τα κα­τέ­νει­με στα κρά­τη-μέλη, κυ­ρί­ως με τη μορ­φή δω­ρε­άν επι­χο­ρη­γή­σε­ων.

Δια­τυ­πώ­νω εδώ κά­ποιες σκέ­ψεις για την ευ­ρω­παϊ­κή διά­στα­ση των γε­γο­νό­των που ζού­με αυ­τές τις μέ­ρες. Ωστό­σο, οι αβε­βαιό­τη­τες εί­ναι τόσο με­γά­λες που οι εκτι­μή­σεις και τα σε­νά­ρια μπο­ρούν να ανα­τρα­πούν από τη μια μέρα στην άλλη. Κυρί­ως, δεν εί­ναι κα­θό­λου βέ­βαιο ότι ο Τραμπ θα εφαρ­μό­σει όλα όσα εξαγ­γέλ­λει. Η αντε­πα­νά­στα­σή του πλήτ­τει ισχυ­ρά τμή­μα­τα του κα­τε­στη­μέ­νου στις Η­ΠΑ­, ενώ αντι­δρά και σύσ­σω­μο πε­ρί­που το ευ­ρω­παϊ­κό κα­τε­στη­μέ­νο. Δεν γνω­ρί­ζου­με και αν ο Τραμπ εν­νο­εί όλα όσα λέει, πόσα απο­τε­λούν δια­πραγ­μα­τευ­τι­κές θέ­σεις, ή σε πόσα σκο­πεύ­ει ή μπο­ρεί να υπα­να­χω­ρή­σει. Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση όμως η αντε­πα­νά­στα­ση εμ­φα­νί­ζε­ται σή­με­ρα πραγ­μα­τι­κή και οι επι­πτώ­σεις της στην Ευρώ­πη δρα­μα­τι­κές.

Ο Τραμπ είπε ότι η Ευρω­παϊ­κή Ενωση έγι­νε για να πλή­ξει τις Η­ΠΑ­. Ξανα­γρά­φει την ιστο­ρία για να υπη­ρε­τή­σει τις επι­διώ­ξεις του: Θα ήθε­λε να τη δει να δια­λύ­ε­ται.

Η πρω­ταρ­χι­κή σκέ­ψη για την ευ­ρω­παϊ­κή ενο­ποί­η­ση ήταν η δια­σφά­λι­ση της ει­ρή­νης, με την εν­σω­μά­τω­ση της Γερ­μα­νί­ας σε ένα δια­κρα­τι­κό ευ­ρω­παϊ­κό σχή­μα ώστε, ακό­μα κι αν θε­λή­σει, να μην έχει τη δυ­να­τό­τη­τα να προ­κα­λέ­σει και τρί­το πα­γκό­σμιο πό­λε­μο. Η ενο­ποί­η­ση δεν θα προ­χω­ρού­σε χω­ρίς τη βο­ή­θεια που έδω­σαν με­τα­πο­λε­μι­κά οι Η­ΠΑ στην Ευρώ­πη, που ήταν η στρα­τη­γι­κά πιο ση­μα­ντι­κή πε­ριο­χή για την ανά­σχε­ση της επιρ­ρο­ής της ΕΣΣ­Δ, με­τα­ξύ άλ­λων ανα­λαμ­βά­νο­ντας και το βά­ρος της άμυ­νάς της.

Θα μπο­ρού­σε κα­νείς να ισχυ­ρι­στεί ότι ποτέ δεν υπήρ­ξε γραμ­μή της κυ­βέρ­νη­σης όσα εί­παν τις προη­γού­με­νες ημέ­ρες οι ακραί­οι της κυ­βέρ­νη­σης. Η αλή­θεια, όμως, εί­ναι ότι το σήμα γι’ αυτή τη γραμ­μή το έδω­σε ο ίδιος ο Κυριά­κος Μητσο­τά­κης με τη συ­νέ­ντευ­ξή του στην Καθη­με­ρι­νή λί­γες ημέ­ρες νω­ρί­τε­ρα και η οποία έφε­ρε τον πρω­το­σέ­λι­δο τί­τλο «Κάποιοι θέ­λουν να μας οδη­γή­σουν σε ζού­γκλα».

Τις τε­λευ­ταί­ες ημέ­ρες πα­ρα­τη­ρεί­ται μια νέα με­τα­βο­λή της κυ­βερ­νη­τι­κής γραμ­μής σχε­τι­κά με τις συ­γκε­ντρώ­σεις της Παρα­σκευ­ής για τη συ­μπλή­ρω­ση δύο χρό­νων από το έγκλη­μα των Τεμπών.

Η Ελλά­δα έχει ει­σπρά­ξει τα μισά από τα 36 δισ. ευρώ που της ανα­λο­γούν από το ευ­ρω­παϊ­κό Ταμείο Ανά­καμ­ψης και Ανθε­κτι­κό­τη­τας (ΤΑ­Α­), με­τα­ξύ όσων απο­μέ­νουν συ­γκα­τα­λέ­γο­νται και δω­ρε­άν επι­χο­ρη­γή­σεις που το ύψος τους αντι­στοι­χεί στο 5% του Α­Ε­Π μας. Για να τις πά­ρου­με, πρέ­πει να υλο­ποι­η­θούν όλοι οι όροι που έχουν συμ­φω­νη­θεί. Μέχρι σή­με­ρα, όμως, από τα 371 προ­α­παι­τού­με­να απο­μέ­νουν προς υλο­ποί­η­ση τα 240, ήτοι τα δύο τρί­τα. Κι ο χρό­νος τε­λειώ­νει, πα­ρά­τα­ση δεν θα δο­θεί, στα μέσα του 2026 θα τε­λειώ­σει το ΤΑ­Α κι όποιος πρό­λα­βε, πρό­λα­βε.

Η κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ ξε­κί­νη­σε δι­με­ρή διά­λο­γο με τον Πού­τιν για την Ουκρα­νία, που απο­κλεί­ει τόσο τη χώρα που δέ­χτη­κε επί­θε­ση όσο και την Ευρώ­πη. Υπαι­νί­χθη­κε το τέ­λος της εγ­γύ­η­σης ασφά­λειας των Η­ΠΑ προς την ήπει­ρο μας. Απα­ξί­ω­σε την ευ­ρω­παϊ­κή δη­μο­κρα­τία στη Διά­σκε­ψη για την Ασφά­λεια του Μονά­χου.

Στη συ­νά­ντη­ση ορι­σμέ­νων Ευρω­παί­ων ηγε­τών στο Παρί­σι στις 17 Φεβρουα­ρί­ου, έγι­νε προ­σπά­θεια να επι­δει­χθεί μια ενιαία προ­σέγ­γι­ση, ενό­ψει της νέας γε­ω­πο­λι­τι­κής κα­τά­στα­σης.